Mensen die weinig weten over hoogbegaafdheid zijn er vaak heel stellig in: hoog- of meerbegaafde kinderen moeten ergens extreem goed in zijn. Liefst briljant. Muzikanten moeten zichzelf in een half jaar een instrument eigen maken op Concertgebouworkestniveau, bij voorkeur voor hun vierde verjaardag. Schrijvers moeten als jongste auteur ooit debuteren met een bestseller, die in dertig landen wordt verkocht. En sporten is leuk en met een beetje inzet kan zo ongeveer iedereen wel íets qua sport, dus pas als jouw kind mee mag naar de Olympische spelen, zou hij wel eens hoogbegaafd kunnen zijn. Als hij tenminste ook tienen haalt voor wiskunde.
Als je niet ergens onvoorstelbaar goed in bent, dan ben je zéker niet hoogbegaafd.
Uitblinken zonder moeite
Mijn dochter van 9 kwam laatst vragen hoe het nu eigenlijk met haar zit: als zíj hoogbegaafd is, kan ik dan even laten weten waar zij zo goed in is? Ze moet dan toch ergens in uitblinken? Kon ik even zeggen wat dat was? Dan wilde ze dat namelijk wel gaan doen. Ze was het een beetje zat om met judo onder de tegenstander te liggen. Ze vergeet steeds aan welke kant de steel van de gitaar moet. En ze kan heel mooi schrijven, maar dat duurt zo lang, dus liever niet.
Waar ben ik goed in?
Ik heb geantwoord dat ze er vast vanzelf achter komt waar ze goed in is, zolang ze nieuwe activiteiten blijft ondernemen én nieuwe dingen een kans geeft, ook als het niet meteen allemaal lukt. Dan kan ze ontdekken of ze ergens talent voor heeft.
Ik heb ook uitgelegd dat het niet zo voor de hand hoeft te liggen. Niet iedere hoogbegaafde is ergens opvallend goed in. Sterker nog: je kunt ergens heel goed in zijn, zonder dat het opvalt. We hebben samen enkele voorbeelden bedacht:
- Misschien ben je goed in vliegtuigen besturen; dat wéét je niet zomaar.
- Misschien let je heel goed op de mensen in je omgeving en hun wensen en verwachtingen en merken andere mensen dat niet eens.
- Misschien heb je waanzinnig mooie beelden in je hoofd, en heb je er geen idee van dat niet iedereen dat heeft, tot je ze naar buiten brengt door bijvoorbeeld dichten of schilderen.
- Misschien ben je wel supergoed in iets waar je nog nooit van hebt gehoord.
Goed in vragen stellen
Dus waar is mijn kind briljant in? Ze is in ieder geval goed in het bedenken van véél antwoorden en nog veel meer vragen. Is of wordt ze daarin een uitblinker? Wordt ze de nieuwe Oprah Winfrey? Of Sonja Barend? Misschien wel. Of een Freek in het Wild, maar dan met schattige, poezelige diertjes met een donzige vacht. Ook daar zal ze veel vragen over hebben. Of ze wordt de uitvinder van een medicijn, omdat er over de werking van het lichaam oneindig veel vragen te stellen zijn en dat komt in haar geval mooi uit.
Ik heb geen idee of ze briljant is. Dat hoeft ook niet, zéker niet om iets te ‘bewijzen’ tegenover sceptici. En net als voor ieder ander wens ik voor haar dat als ze een bepaald talent heeft, ze dit ontdekt en er heel veel plezier van zal hebben in haar leven.