De onderstaande intelligentiecurve bespreek ik vaak met hoogbegaafde jongeren die ik coach.
Ik merk dat het voor hen goede handvatten biedt om te kunnen begrijpen waarom ze vaak weinig aansluiting hebben en zich weinig begrepen voelen in hun sociale omgeving, zoals school en werk. Deze curve geeft daar goed inzicht in en ik bespreek die nu graag aan de hand van een praktijkvoorbeeld:
Onlangs nog kwam Kees* weer bij mij. Kees is een hoogbegaafde jongen van 10 jaar. Hij voelt zich niet begrepen op school. Heeft wel een paar vriendjes, maar kan eigenlijk nooit praten over de dingen die hem werkelijk interesseren.
Tijdens ons gesprek vroeg mij me op een gegeven moment: ‘Jouw man is toch óók hoogbegaafd?’. Ik zei ‘ja’ en hij vroeg: ‘Maar waar hebben jullie elkaar dan ontmoet, want ik kom ze echt nooit tegen.’
Ook met Kees besprak ik de intelligentiecurve. Hij luisterde erg geconcentreerd en geïnteresseerd. En uiteindelijk reageerde hij op zo’n manier dat het direct duidelijk was hoe onbegrepen hij zich vaak voelde. En hoe oneerlijk hij het vond dat het op school gaat zoals het gaat. Ik geef hieronder weer hoe mijn gesprek met hem verliep:
Kees, luister. We spreken over een gemiddelde intelligentie wanneer men een IQ heeft van ongeveer 100. En in deze curve kan je zien dat ongeveer 68% van de bevolking een IQ heeft van tussen ongeveer 85 en 115. Jouw klas bestaat zelfs voor ongeveer driekwart uit kinderen met deze gemiddelde intelligentie. Dat komt omdat kinderen met een IQ van lager dan 85 vaak niet bij jou in de klas zitten, maar in het speciale onderwijs.
Rechts heb je nog een kleine 14% mensen die een IQ hebben van tussen de 115 en 130. Die mensen zijn behoorlijk intelligent.
En helemaal rechts zijn er nog ongeveer 2% mensen die we hoogbegaafd noemen. En precies in dat kleine stukje, daar zit jij.
Je ziet in de curve ook dat daar bij die 2% het heel laag is, dat het daar eigenlijk heel rustig is. Daar zitten weinig mensen. Terwijl bij een gemiddeld IQ van 100 de piek juist heel hoog is: daar bevinden zich juist heel veel mensen. En dat laat nou precies zien, waarom je je als hoogbegaafde vaak minder begrepen voelt: er zijn gewoon niet zoveel mensen die denken zoals jij denkt. De meeste mensen hebben het op een andere manier gezellig dan jij.
Daarbij komt dat hoogbegaafde mensen relatief vaker extra gevoelig (sensitief) zijn. Dat betekent dat je als hoogbegaafde ook nog eens extra aanvoelt dát je er alleen in staat.
In feite is er even ver aan de andere kant (links) van het gemiddelde IQ ook zo’n zelfde stukje van ongeveer 2%. In dat stukje vind je de mensen met een IQ van lager dan ongeveer 70. Van deze groep mensen zijn er dus ongeveer net zoveel als van de hoogbegaafden. Maar er is één groot verschil: zij voelen zich vaak helemaal niet zo onbegrepen. Dat ontgaat ze namelijk een beetje. En toen flapte Kees er verongelijkt uit: ‘Ja, en zij krijgen ook heel veel hulp op school en ik moet alles zelf maar uitzoeken!’
Toen heb ik Kees verteld dat dat precies de reden is dat hij een paar keer met mij komt praten. Zodat ik hem kan uitleggen hoe het werkt. En hoe je er het beste mee om kunt gaan. Het is dan altijd fijn als er dan een reactie komt zoals die van Kees die middag: ‘Ja, inderdaad, maar jij begrijpt me tenminste’. Heerlijk; daar doe ik het voor!
Hoe merk jij dat je soms anders denkt dan anderen? Heb je daar veel last van? Hoe ga jij daarmee om? Reageer hieronder alsjeblieft, want ik lees graag mee over jullie ervaringen.
* [De naam ‘Kees’ is niet de werkelijke naam van het jongetje met wie ik dit gesprekje voerde]